تولید تستوسترون در مردان از نوجوانی تا اوایل بزرگسالی در بالاترین حد خود است. پس از رسیدن به 30 سالگی، سطح تستوسترون سالانه حدود 1٪ کاهش می‌یابد. پایین بودن تستوسترون، می‌تواند از چندین طریق به سلامت بدن آسیب برساند، از جمله افزایش خطر اختلال نعوظ و حتی افسردگی.

در سال‌های اخیر، ایده افزایش طبیعی تستوسترون که به دلیل پیری، چاقی یا انتخاب‌های سبک زندگی مانند نوشیدن الکل از دست رفته است، مورد توجه قرار گرفته است. اما علم پشت این موضوع مبهم است.

اگرچه برخی از مواد طبیعی، مانند عصاره دانه شنبلیله و ریشه آشواگاندا، نویدبخش افزایش سطح تستوسترون در برخی از مردان بوده‌اند، اما این نتیجه قطعی نیست. تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی ممکن است مفیدتر باشند.

در این مقاله مکمل‌هایی را بررسی خواهیم کرد که قوی‌ترین تحقیقات از کاربرد بالقوه آنها پشتیبانی می‌کند. ما همچنین به سایر روش‌های طبیعی که ممکن است به افزایش تستوسترون کمک کنند، نگاهی خواهیم انداخت.

نحوه عملکرد تقویت کننده های تستوسترون

تقویت‌کننده‌های تستوسترون با هدف افزایش سطح تستوسترون، هورمونی که نقش کلیدی در جنبه های مختلف در سلامت بدن ایفا می‌کند، تولید می‌شوند. این مکمل‌ها شامل ترکیباتی هستند که می‌توانند تستوسترون یا هورمون‌های مرتبط با آن را مستقیماً افزایش دهند یا به جلوگیری از تبدیل تستوسترون به استروژن در بدن شما کمک کنند.

در تئوری، حفظ سطح "طبیعی" تستوسترون خون ممکن است به جلوگیری از علائم یا بیماری‌های مرتبط با سطح پایین تستوسترون، که زمانی اتفاق می‌افتد که سطح تستوسترون به زیر 300 نانوگرم در دسی‌لیتر برسد، کمک کند.

سطح تستوسترون سالم به سن افراد بستگی دارد. متخصصان توصیه می‌کنند مردان مسن‌تر، سطح تستوسترون بین 500 تا 800 نانوگرم در دسی‌لیتر و مردان جوان‌تر سطح تستوسترون بین 600 تا 900 نانوگرم در دسی‌لیتر را هدف قرار دهند.

با این حال، اگرچه روش‌های برای حمایت طبیعی از سطح سالم تستوسترون وجود دارد، تحقیقات محدودی در مورد اثربخشی تقویت‌کننده‌های تستوسترون وجود دارد.

برخی از مواد مغذی و عصاره‌های گیاهی که اغلب به عنوان تقویت‌کننده تستوسترون استفاده می‌شوند، دارای مزایای اضافی مرتبط بوده‌اند، از جمله:

بهبود سلامت اسپرم
عملکرد جنسی بهتر
افزایش عملکرد ورزشی

با این حال، تحقیقات بیشتری در مورد اثربخشی و مزایای بالقوه این مکمل‌ها مورد نیاز است.

اگر به دنبال راهی ساده برای افزایش طبیعی سطح تستوسترون هستید، مکمل‌های موجود در این لیست ممکن است برای شما مفید باشند.

احتیاط در مورد تقویت‌کننده‌های تستوسترون

اگرچه نشان داده شده است که ترکیبات مختلف باعث افزایش سطح تستوسترون در برخی از افراد می‌شوند، اما تحقیقات در مورد ایمنی و اثربخشی تقویت‌کننده‌های تستوسترون بدون نسخه (OTC) کم است.

همانطور که در بالا ذکر شد، تنها 30٪ از افراد هنگام مصرف مکمل‌های حاوی ترکیبات رایج تقویت‌کننده تستوسترون، افزایش سطح تستوسترون را تجربه می‌کنند.

علاوه بر این، بسیاری از تقویت‌کننده‌های تستوسترون محبوب موجود در بازار حاوی طیف گسترده‌ای از ترکیبات گیاهی یا سایر ترکیبات هستند که برخی از آنها می‌توانند با برخی داروها و برخی بیماری ها تداخل داشته باشند.

همچنین، اگر فکر می‌کنید تستوسترون کمی داشته باشید، بهتر است با یک پزشک متخصص صحبت کنید. چندین بیماری وجود دارد که علائم تستوسترون پایین و همچنین بیماری‌هایی که می‌توانند باعث تستوسترون پایین شوند، مانند کم‌کاری تیروئید و برخی سرطان‌ها، را به اشتراک می‌گذارند.

بنابراین، مهم است که هرگز خوددرمانی نکنید و در صورت بروز علائمی که ممکن است مربوط به تستوسترون پایین باشد، از یک پزشک متخصص مشاوره بگیرید.

مواد تشکیل دهنده و مکمل های افزایش تستوسترون

اگرچه برخی افراد محصولاتی را ترجیح میدهند که حاوی ترکیبی از مواد مغذی و ترکیبات گیاهی باشند، اما یک مکمل تک ماده مغذی می تواند گزینه بهتری برای دیگران باشد.

در زیر، در مورد گیاهان و مواد مغذی که می توانند برای افزایش طبیعی سطح تستوسترون مفید باشند بحث می‌کنیم و گزینه‌ای از یک ماده مغذی یا یک گیاه را در نظر می‌گیریم.

آشواگاندا

آشواگاندا گیاهی است که در طب آیورودا به عنوان یک آداپتوژن استفاده می‌شود، به این معنی که به بدن شما در مقابله با استرس و اضطراب کمک می‌کند.

طب آیورودا یکی از قدیمی‌ترین نظام‌های پزشکی جهان هست که حدود ۵ هزار سال پیش در هند شکل گرفته. واژه‌ی "آیورودا" از دو بخش میاد:

آیور = زندگی
ودا = دانش یا علم
یعنی «دانش زندگی».

توی آیورودا بدن و ذهن و روح یه کل یکپارچه حساب می‌شن. باورشون اینه که بیماری وقتی ایجاد میشه که تعادل طبیعی این سه تا به هم بخوره.

یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ شامل ۵۰ مرد با میل جنسی کم نشان داد که در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف می‌کردند، شرکت‌کنندگانی که به مدت ۸ هفته روزانه ۶۰۰ میلی‌گرم مکمل آشواگاندا مصرف کردند، افزایش قابل توجهی در رفاه جنسی درک شده و افزایش قابل توجهی در سطح تستوسترون تجربه کردند.

با این حال، شرکت‌کنندگان در این مطالعه مردانی با سطح تستوسترون طبیعی بودند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ با ۵۷ مرد نشان داد که مصرف ۶۰۰ میلی‌گرم عصاره آشواگاندا، سطح تستوسترون را تقریباً ۱۵٪ افزایش داده و منجر به افزایش ۱۸٪ بیشتر سولفات دهیدرواپی‌آندروسترون (DHEA-S)، یک هورمون جنسی مردانه که در تولید تستوسترون نقش دارد، پس از ۸ هفته در مقایسه با دارونما شده است.

اگرچه این یافته‌ها امیدوارکننده هستند، اما قبل از نتیجه‌گیری‌های قطعی، تحقیقات بیشتری لازم است.

همچنین، به خاطر داشته باشید که این اثرات بر تستوسترون و DHEA-S پس از قطع مصرف آشواگاندا، به مرور زمان پایدار نمی‌مانند. به این معنی که برای حفظ این اثرات، باید به مصرف مکمل‌های آشواگاندا ادامه دهید.

علاوه بر این، محققان دقیقاً مطمئن نیستند که آشواگاندا چگونه برای حمایت از سطح تستوسترون و DHEA-S عمل می‌کند. تحقیقات بیشتری برای درک چگونگی تأثیر این گیاه بر سلامت هورمونی مورد نیاز است.

ویتامین D

ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که بدن شما هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید آن را تولید می‌کند. کمبود ویتامین D بسیار رایج است. این بیماری بیشتر در افرادی که کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، افراد مسن، افراد با پوست تیره و افرادی که چربی بدن بیشتری دارند، رخ می‌دهد.

ویتامین D در شکل فعال خود به عنوان یک هورمون استروئیدی در بدن شما عمل می‌کند و برای عملکرد جنسی مردان ضروری است.

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که پایین بودن سطح ویتامین D خون می‌تواند با کاهش سطح تستوسترون در مردان مرتبط باشد. به عنوان مثال، در یک مطالعه کوچک در سال 2020، 10 روز قرار گرفتن در معرض آفتاب و 6 هفته مصرف مکمل ویتامین D منجر به افزایش قابل توجه سطح ویتامین D و تستوسترون در بازیکنان فوتبال شد.

با این حال، مطالعات دیگر نشان داده‌اند که مکمل ویتامین D هیچ تاثیری بر سطح تستوسترون ندارد. با این اوصاف، حفظ وضعیت مطلوب ویتامین D برای سلامت کلی بدن ضروری است. این ویتامین ممکن است به کاهش خطر ابتلا به تعدادی از بیماری‌های مانند پوکی استخوان و افسردگی کمک کند.

بنابراین، افزایش قرار گرفتن در معرض آفتاب، خوردن غذاهای غنی از ویتامین D بیشتر یا استفاده از مکمل ویتامین D می‌تواند برای سلامت کلی مفید باشد.

اگرچه تحقیقات در مورد بهترین دوز برای حفظ سطح تستوسترون کم است، اما اکثر دستورالعمل‌ها دوزهای ۴۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد بین‌المللی (IU) ویتامین D در روز را برای جلوگیری از کمبود در افرادی که سطح طبیعی دارند، توصیه می‌کنند.

با این حال، افرادی که سطح ویتامین D کم یا کمبود دارند، به دوزهای بسیار بیشتری از مکمل ویتامین D نیاز دارند. اگر سطح ویتامین D کم یا کمبود دارید، یک متخصص موثرترین دوز را برای نیازهای سلامتی شما توصیه می‌کند، که میتواند شامل مصرف تا ۵۰۰۰۰ IU ویتامین D در هفته باشد.

شنبلیله

شنبلیله گیاهی محبوب است که در آشپزی و همچنین در طب جایگزین مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است، اما می تواند از سطح تستوسترون سالم پشتیبانی کند.

در یک مطالعه در سال ۲۰۱۶، مردانی که روزانه ۶۰۰ میلی‌گرم عصاره شنبلیله به مدت ۱۲ هفته مصرف کردند، در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کردند، افزایش قابل توجهی در سطح تستوسترون و بهبود عملکرد جنسی را تجربه کردند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ با ۵۰ شرکت‌کننده نشان داد که مصرف ۵۰۰ میلی‌گرم عصاره شنبلیله در روز، سطح تستوسترون آزاد را در ۹۰٪ از شرکت‌کنندگان پس از ۱۲ هفته تا ۴۶٪ افزایش می‌دهد. این عصاره همچنین هوشیاری ذهنی و خلق و خو را در اکثر شرکت‌کنندگان بهبود بخشید.

یک بررسی در سال ۲۰۲۰ به این نتیجه رسید که عصاره شنبلیله در افزایش سطح تستوسترون مؤثر است. شنبلیله می تواند با مهار آنزیم‌هایی که تستوسترون را به هورمون‌های دیگر تبدیل می‌کنند و جلوگیری از تجزیه تستوسترون، سطح تستوسترون را افزایش دهد. با این حال، تحقیقات در مورد شنبلیله محدود است و مطالعات بیشتری مورد نیاز است.

روی (زینک)

روی یا همان زینک یک ماده معدنی ضروری است که در بیش از ۱۰۰ فرآیند شیمیایی در بدن شما نقش دارد.

تحقیقات، ارتباط بین روی و سلامت جنسی، از جمله سطح تستوسترون، را نشان داده‌اند. یک بررسی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که سطح پایین روی می‌تواند بر سلامت جنسی و باروری مردان تأثیر منفی بگذارد.

یک بررسی در سال ۲۰۲۳ که شامل هشت مطالعه انسانی بود، نشان داد که کمبود روی با کاهش سطح تستوسترون مرتبط است و سطح بالاتر روی خون با سطح تستوسترون کل، همبستگی مثبت دارد. این بررسی همچنین نشان داد که مکمل روی سطح تستوسترون را بهبود می‌بخشد.

علاوه بر این، یک مطالعه در سال ۲۰۲۱ شامل ۱۱۶ زن یائسه با سطح روی پایین نشان داد که مکمل روی سطح تستوسترون را افزایش داده و عملکرد کلی جنسی را بهبود می‌بخشد.

چگونه بهترین تقویت‌کننده‌های تستوسترون را انتخاب کنیم؟

تمام محصولات موجود در این مقاله بررسی شده‌اند.

به جای انتخاب محصولاتی که ادعاهای مشکوک یا غیرواقعی در مورد سلامت در بازاریابی خود دارند، مکمل‌های طبیعی با مواد تشکیل‌دهنده‌ای که توسط تحقیقات پشتیبانی می‌شوند، مانند ویتامین D که می تواند عملکرد جنسی را افزایش دهد، یا آشواگاندا که می‌تواند با کاهش استرس کمک کند، را انتخاب کردیم. با این حال، تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

این مکمل‌ها دوزی را ارائه می‌دهند که ایمنی و اثربخشی آن ثابت شده است.

بسیاری از مکمل‌هایی که ما در نظر گرفتیم توسط یک سازمان های مختلف مانند NSF International، United States Pharmacopeia (USP) یا Informed Choice از نظر کیفیت و ایمنی آزمایش شده‌اند.

راه‌های طبیعی برای افزایش تستوسترون

اگرچه مکمل‌های متعددی می توانند از سطح تستوسترون سالم پشتیبانی کنند، اما بهترین راه برای حفظ تستوسترون مطلوب، پیروی از یک رژیم غذایی مغذی و متعادل، حفظ وزن متوسط و اجتناب از انتخاب‌های سبک زندگی مرتبط با تستوسترون پایین است. بهتر است از سیگار کشیدن و نوشیدن زیاد الکل نیز خودداری کنید.

چه کسانی به افزایش تستوسترون نیاز دارند؟

تستوسترون پایین می‌تواند بر بسیاری از جنبه‌های سلامت در مردان و زنان تأثیر بگذارد.

به عنوان مثال، افرادی که سطح تستوسترون پایینی دارند ممکن است علائمی مانند موارد زیر را تجربه کنند:

کاهش میل جنسی
افزایش وزن
انرژی پایین
کاهش تراکم مواد معدنی استخوان

کمبود تستوسترون همچنین می‌تواند منجر به اختلال نعوظ و ریزش موی صورت در مردان و قاعدگی‌های نامنظم و درد در هنگام رابطه جنسی در زنان شود.

از آنجا که تستوسترون پایین می‌تواند به سلامت جسمی و روانی آسیب برساند، تشخیص صحیح و مراقبت‌های پزشکی ضروری است. اگر پزشک تستوسترون پایین را تشخیص دهد، ممکن است درمان جایگزینی هورمون را توصیه کند که می‌تواند به طور مؤثر سطح تستوسترون شما را افزایش دهد.

اگر علاقه‌مند به امتحان کردن مکمل‌ها برای افزایش تستوسترون خود هستید، همیشه ابتدا با پزشک متخصص مشورت کنید، به خصوص اگر در حال مصرف هورمون درمانی جایگزین یا یک یا چند دارو هستید.

چه زمانی با پزشک صحبت کنیم؟

اگر علائم کمبود تستوسترون مانند موارد زیر را تجربه می‌کنید، بهتر است با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید:

کاهش میل جنسی
اختلال نعوظ
تحلیل رفتن عضلات
گرگرفتگی
خستگی

یک پزشک متخصص می‌تواند سطح تستوسترون خون شما را بررسی کند تا مشخص شود که آیا تستوسترون پایینی دارید یا خیر و یک برنامه درمانی برای رفع نیازهای شما تهیه کند. آنها همچنین می‌توانند ارزیابی کنند که آیا عوامل یا شرایط دیگری می‌توانند در کمبود تستوسترون شما نقش داشته باشند و آیا این شرایط نیاز به درمان دارند یا خیر.

قبل از اضافه کردن هرگونه مکمل به برنامه غذایی خود، بهتر است با یک پزشک متخصص صحبت کنید، به خصوص اگر بیماری زمینه‌ای دارید یا داروهایی مصرف می‌کنید که می‌توانند با مکمل‌های گیاهی تداخل داشته باشند.

جدول مکمل‌های مؤثر در افزایش تستوسترون

نام مکمل	اثر اصلی بر تستوسترون	نکات مصرفی	موارد احتیاط
آشواگاندا	کاهش استرس و افزایش طبیعی سطح تستوسترون	معمولاً به صورت کپسول یا پودر استفاده می‌شود	برای افراد با مشکلات تیروئید باید با احتیاط مصرف شود
شنبلیله	کمک به افزایش هورمون‌های مردانه و بهبود انرژی	معمولاً در ترکیبات مکمل‌های تستوسترون وجود دارد	مصرف زیاد ممکن است باعث مشکلات گوارشی شود
ویتامین D	بهبود تولید تستوسترون و سلامت استخوان‌ها	روزانه و ترجیحاً همراه با غذاهای چرب مصرف شود	زیاده‌روی می‌تواند باعث مسمومیت و افزایش کلسیم خون شود
روی (زینک)	ضروری برای تولید تستوسترون و تقویت سیستم ایمنی	در مکمل‌های مولتی‌ویتامین یا به‌تنهایی موجود است	دوز بالا ممکن است باعث تهوع و مشکلات گوارشی شود
امگا ۳	بهبود سلامت عمومی و حمایت از عملکرد هورمونی	بهتر است همراه با وعده غذایی مصرف شود	افراد با مشکلات انعقاد خون باید با احتیاط مصرف کنند
مولتی‌ویتامین‌ها	حمایت کلی از بدن و تکمیل کمبودهای تغذیه‌ای	روزانه ۱ عدد طبق توصیه داروساز	در مصرف بیش از حد ممکن است عوارض داشته باشد

در نهایت، مکمل‌هایی مانند آشواگاندا، شنبلیله، ویتامین D و روی (زینک) جزو مؤثرترین گزینه‌های طبیعی برای افزایش تستوسترون به شمار می‌آیند. همچنین استفاده از مکمل‌های امگا ۳ و مولتی‌ویتامین‌ها می‌تواند در کنار رژیم غذایی سالم و ورزش منظم به بهبود عملکرد هورمونی کمک کند.

برای تهیه این محصولات اصل و مشاوره تخصصی، می‌توانید از طریق داروخانه آنلاین خانه دارو سفارش خود را ثبت کنید. همچنین اگر ساکن شرق تهران هستید، امکان دسترسی آسان به مکمل‌ها و داروهای مورد نیازتان از طریق داروخانه در شهر پردیس فراهم است. توجه داشته باشید که مصرف هر مکمل باید زیر نظر پزشک یا داروساز انجام شود تا بهترین نتیجه را برای سلامت عمومی و بهبود سطح تستوسترون داشته باشد.

توسط: حسین طهرانی

شامپو تقویتی و ضد ریزش مو آقایان سینره ۲۵۰ میلی لیتر