14 نشانه کم خونی فقر آهن

کمبود آهن زمانی رخ می دهد که بدن شما آهن کافی نداشته باشد و می تواند منجر به وضعیتی به نام کم خونی یا فقر آهن شود. علائم شایع کم خونی شامل خستگی، رنگ پریدگی و تنگی نفس می باشد. بدن انسان برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد، پروتئینی در گلبول های قرمز خون که آنها را قادر می سازد تا اکسیژن را از طریق رگ های خونی به سراسر بدن حمل کنند. اگر بدن انسان هموگلوبین کافی نداشته باشد، بافت ها و ماهیچه ها برای کارکرد درست خود اکسیژن کافی دریافت نمی کنند. ما در این مقاله از داروخانه انلاین خانه دارو قصد داریم 14 علامت و نشانه کمبود آهن را بررسی کنیم و با رایج ترین آنها شروع خواهیم کرد. همچنین، نحوه تشخیص کم خونی در کودکان و بزرگسالان و زمانی که مراجعه به پزشک برای این افراد ضروری میشود را آموزش خواهیم داد.

 

1. خستگی غیرمعمول

احساس خستگی یکی از علائم رایج کم خونی و فقر آهن است.

خستگی به این دلیل اتفاق می افتد که بدن شما آهن مورد نیاز برای ساخت هموگلوبین را ندارد که به حمل اکسیژن در بدن شما کمک می کند.

بدون هموگلوبین کافی، اکسیژن کمتری به بافت ها و ماهیچه های بدن می رسد و آنها را از انرژی محروم می کند. همچنین قلب باید سخت ‌تر و پر فشارتر کار کند تا خون غنی از اکسیژن بیشتری را در بدن شما حرکت دهد، که می‌تواند باعث خستگی شود.

با توجه به اینکه امروزه خستگی بخشی از یک زندگی پرمشغله و مدرن است، تشخیص کمبود آهن تنها بر اساس این علائم دشوار است.

با این حال، خستگی که با رنگ پریدگی، تنگی نفس و سایر علائم رخ دهد میتواند نشانه کم خونی باشد.

 

2- پوستی که رنگ پریده تر از حد معمول است

پوستی که رنگ پریده تر از حد معمول است و همچنین رنگ پردگی پوست داخل پلک پایین نیزمی تواند نشان دهنده کمبود آهن باشد.

هموگلوبین موجود در گلبول های قرمز به خون رنگ قرمز می دهد، درنتیجه میزان پایین هموگوبین ناشی از کمبود آهن باعث می شود خون کمتر قرمز شود. به همین دلیل است که پوست افراد مبتلا به کمبود آهن میتواند مقداری از رنگ قرمزگونه خود را از دست بدهد.

یک مطالعه در سال 2023 نشان داد که رنگ پریدگی در چین های کف دست یا داخل پلک پایینی یک شاخص قابل اعتماد برای تشخیص کم خونی است. اگر در حالی که در آینه نگاه می کنید پلک پایین خود را به سمت پایین بکشید، لایه داخلی باید به رنگ قرمز باشد. اگر رنگ صورتی یا زرد بسیار کم رنگ باشد، ممکن است دچار کمبود آهن باشید.

در افرادی با رنگ پوست تیره تر، پلک میتواند تنها ناحیه ای باشد که کم خونی در آن قابل مشاهده باشد.

با این حال، برخی دیگر از بیماری ها می تواند باعث رنگ پریدگی یا رنگ آبی یا خاکستری رنگ در پوست شوند. در این صورت فقط آزمایش خون می تواند تشخیص کم خونی را تایید کند.

 

3- تنگی نفس

هنگامی که میزان هموگلوبین با کمبود آهن پایین باشد، سطح اکسیژن نیز معمولاً پایین خواهد بود. این بدان معناست که عضلات شما اکسیژن کافی برای انجام فعالیت های روزمره مانند پیاده روی را دریافت نمی کنند. در نتیجه، با تلاش بدن برای دریافت اکسیژن بیشتر، سرعت تنفس فرد افزایش می یابد و در نتیجه تنگی نفس ایجاد می شود.

اگر هنگام انجام کارهای روزانه که پیشتر برایتان آسان بود، مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله ها یا ورزش کردن، نفس خود را از دست می دهید، این امر میتواند به دلیل کمبود آهن باشد.

لازم به ذکر است که تنگی نفس می تواند ناشی از دیگر بیماری ها نیز باشد، بنابراین مهم است که با پزشک صحبت کنید و برای کم خونی و فقر آهن آزمایش دهید.

 

4- سردرد

محققان هنوز در حال بررسی ارتباط بین کمبود آهن و سردرد هستند. یک مطالعه در سال 2019 ارتباط بین دوره های میگرن و کم خونی فقر آهن در زنان را بررسی کرد. عوامل متعددی میتوانند نقش داشته باشند، از جمله تغییر عملکرد دوپامین و سطح استروژن. کمبود آهن میتواند در دوران قاعدگی شدید رخ دهد و سردرد نیز میتواند به دلیل کمبود آهن و میگرن قاعدگی رخ دهد.

اگرچه دلایل زیادی برای سردرد وجود دارد، سردردهای مکرر میتواند به دلیل کمبود آهن باشد.

 

5- تپش قلب

اگر کم خونی فقر آهن دارید، ممکن است ضربان قلب قابل توجه یا تپش قلب داشته باشید. میزان پایین اکسیژن خون ناشی از کم خونی فقر آهن میتواند منجر به تپش قلب، تاکی کاردی (ریتم سریع قلب) و درد قفسه سینه شود.

هموگلوبین پروتئین موجود در گلبول های قرمز است که به انتقال اکسیژن در بدن کمک می کند. در کمبود آهن، سطح هموگلوبین پایین به این معنی است که قلب برای حمل اکسیژن باید سخت کار کند.

این میتواند منجر به ضربان قلب نامنظم یا این احساس شود که قلب به طور غیرعادی سریع می زند. 

در نتیجه، کمبود آهن میتواند مشکلات قلبی مانند نارسایی قلبی و بیماری عروق کرونر قلب را بدتر کند و توانایی ورزش را نیز کاهش دهد.

توجه داشته باشید که تپش قلب می تواند دلایل دیگری از جمله اضطراب، مصرف کافئین و کم آبی بدن را نیز داشته باشد.

 

6- مو و پوست خشک و آسیب دیده

پوست و مو خشک یا آسیب دیده می تواند با کم خونی فقر آهن رخ دهد. کمبودهای تغذیه ای می تواند مو و پوست را از مواد مغذی و جریان خونی که برای رشد نیاز دارند محروم کند.

کمبود آهن همچنین با ریزش مو مرتبط است و برخی تحقیقات نشان می دهد که میتواند علت آن نیز باشد.

مو اغلب در طول هنگام شستشو و برس زدن روزانه می ریزد. اما، ریزش موی غیر عادی میتواند نشانه کمبود آهن باشد.

 

7- تورم و درد زبان یا دهان 

گاهی اوقات، تغییرات داخل یا خارج دهان می توانند نشان دهنده کم خونی فقر آهن باشد. علائم عبارتند از موارد زیر می باشند.

• غشای مخاطی متورم، ملتهب، رنگ پریده یا صاف
• سوزش زبان
• خشکی دهان
• احساس سوزش در دهان 
• زخم و ترک های قرمز در گوشه های دهان 
• زخم های دهان

 

8- پاهای بی قرار

کمبود آهن می تواند منجر به سندرم پای بی قرار شود، زیرا می تواند باعث افت دوپامین در خون شود.

این وضعیت شامل یک میل شدید به حرکت دادن پاها در حالت استراحت می باشد. همچنین میتواند باعث خزیدن یا احساس خارش ناخوشایند در پاها شود. این وضعیت معمولاً درهنگام شب بدتر شده و می تواند خوابیدن را دشوارکند.

اگرچه علت سندرم پای بیقرار به طورکامل شناخته نشده است. با این حال، این وضعیت می تواند ناشی از برخی شرایط پزشکی، از جمله کم خونی فقر آهن باشد.

 

9- ناخن های شکننده یا قاشقی شکل

ناخن های قاشقی شکل که کویلونیشیا نیز نامیده می شود، یکی دیگر از علائم کم خونی فقر آهن می باشد.

معمولاً اولین نشانه، ناخن های شکننده هستند که به راحتی خرد می شوند و می شکنند.

در مراحل بعدی کمبود آهن، ناخن‌ها می‌توانند قاشقی شکل شوند. به این معنی که وسط ناخن فرو می‌رود و لبه‌های آن بالا می‌آیند و ظاهری گرد، مانند قاشق می گیرند. این مشکل یک عارضه جانبی نادر است و معمولاً با افزایش سطح آهن بدن قابل برگشت می باشد.

 

دیگرعلائم کم خونی فقر آهن

علائم دیگری نیز برای کمبود آهن وجود دارند. این علائم رایج نیستند و ممکن است با بسیاری از بیماری های دیگر غیر از کمبود آهن مرتبط باشند.

دیگرعلائم کم خونی فقر آهن عبارتند ازموارد زیر می باشند.

10- سردی دست ها و پاها: کمبود آهن به معنای رساندن اکسیژن کمتر به دست ها و پاها می باشد. برخی از افراد ممکن است سرما را راحت ‌تر احساس کنند یا سردی دست‌ها و پاها را تجربه کنند.

11- هوس های عجیب: به هوس خوردن غذاهای عجیب و غریب یا غیر خوراکی پیکا می گویند. ممکن است فردی هوس یخ، خاک، گچ یا کاغذ کند. این وضعیت می تواند در دوران بارداری رخ دهد و ممکن است نشان دهنده کمبود آهن باشد.

12- احساس افسردگی: احتمال دارد بین کم خونی فقر آهن و افسردگی در بزرگسالان، از جمله در دوران بارداری و بعد از آن، ارتباط وجود داشته باشد.

13- عفونت های مکرر: آهن برای یک سیستم ایمنی سالم مورد نیاز است و کمبود آهن میتواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.

14- اشتهای کم: کمبود آهن به دلیل تغییر در هورمون گرسنگی گرلین با کم اشتهایی مرتبط است.

 

علائم کم خونی در کودکان

در کودکان مبتلا به کم خونی فقر آهن ممکن علائم زیر مشاهده شود.

• داشتن پوست رنگ پریده 
• تحریک پذیر یا دمدمی مزاج به نظر می رسند
• کمبود انرژی دارند
• زود خسته می شوند
• ضربان قلبشان تند است
• زبانشان زخم یا متورم است
• یک طحال بزرگ شده، درست زیر دنده ها دارند
• علائم پیکا دارند، مانند تمایل به خوردن یخ 

 

علائم کم خونی در افراد مسن

کم خونی در افراد مسن بسیار شایع می باشد، اما تشخیص آن دشوار است، زیرا برخی از علائم با افزایش سن افراد برای بیماری های مختلف میتواند مشترک باشد.

علائم کم خونی در افراد مسن شامل موارد زیر می باشد.

• خستگی
• دشواری و مشکل در فکر کردن و تمرکز
• افسردگی
• احساس ضعف در عضلات و ماهیچه ها
• احساس سستی و ناتوانی 

در مقایسه با افراد جوان تر، افراد مسن بیشتر احتمال دارد به وضعیت های مرتبط با کم خونی فقر آهن، مانند بیماری مزمن کلیوی، التهاب، و کمبودهای تغذیه ای مبتلا شوند.

همچنین افراد مسن تر احتمال بیشتری دارد که از داروهای خاصی مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، ضد انعقادها و مهارکننده های پمپ پروتون برای مدت طولانی استفاده کنند که این امر میتواند باعث از دست دادن خون در معده یا کاهش جذب آهن شود.

 

الزام مراجعه به دکتر در مورد کم خونی

اگر علائم کمبود آهن دارید باید به پزشک مراجعه نمایید.

کم خونی فقر آهن می تواند عوارضی را ایجاد کند که در زیر به آنها اشاره خواهد شد.

• مشکلات قلبی
• افسردگی
• احتمال بیشتر عفونت
• مسائل بارداری

افرادی که باردار هستند یا دوره های قاعدگی شدید دارند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. اگر این شرایط را تجربه می کنید رجوع به یک پزشک  و انجام آزمایش کم خونی فقر آهن را حتما در نظر بگیرید.

اگر پزشک تأیید کند که شما کمبود آهن دارید که معمولاً از طریق آزمایش خون انجام می شود،با یک برنامه درمانی برای بهبود سطح آهن میتواند این مشکل را درمان کند.

 

توصیه ی پزشکان درباره کم خونی فقر آهن 

• افزایش مصرف آهن از طریق رژیم غذایی
• مصرف مکمل های آهن 
• انفوزیون آهن IV ( تزریق آهن وریدی همان تزریق یک دوز آهن از طریق ورید با قطره  IV می باشد)

با این حال، اگر پزشک مشکوک شود که کم خونی ناشی از مشکلات گوارشی است، ممکن است آزمایش‌ها و روش‌های بیشتری از جمله آندوسکوپی فوقانی و تحتانی را توصیه کند.

اگر فکر می کنید کم خونی فقر آهن دارید، قبل از تغییر رژیم غذایی خود یا مصرف مکمل ها با پزشک مشورت کنید.

 

سوالات متداول در مورد کم خونی فقرآهن

اگر آهن بدنم کم باشد چه احساسی خواهم داشت؟

برخی افراد هیچ علامتی از کم خونی فقر آهن را تجربه نمی کنند. اما با گذشت زمان، ممکن است متوجه شوند که داخل چشم‌هایتان رنگ پریده‌تر از حد معمول است و ممکن است احساس خستگی و تنگی نفس کنند.

 

چگونه می توانم سطح آهن خود را به سرعت افزایش دهم؟

داشتن یک رژیم غذایی غنی از آهن می تواند به افزایش سطح آهن کمک کند. اگر سطح شما بسیار پایین باشد، پزشک ممکن است مکمل های آهن را توصیه کند.

 

چه چیزی باعث کاهش سطح آهن می شود؟

سطوح پایین آهن علل شایعی هستند، از جمله انتخاب های تغذیه ای، شرایط زمینه ای، خونریزی و مصرف از برخی داروها.

داروخانه آنلاین خانه دارو با فراهم کردن بستر خرید اینترنتی انواع مکمل های آهن، همواره می کوشد بهترین خدمات را برای تمامی مردم در سراسر ایران برای خریدی آسان فراهم نماید. شما می توانید برای مشاهده قیمت و خرید بهترین مکمل های آهن به دسته بندی مکمل غذایی رجوع کرده و نسبت به خرید خود اقدام نمایید. سایت خانه دارو با دارا بودن تیمی متخصص شامل پزشکان و تکنسین های دارویی، پاسخگوی تمامی سوالات شما در زمینه مکمل های غذایی، مکمل های بدن سازی و محصولات آرایشی و بهداشتی می باشد.